در این مقاله قصد داریم یکی از مباحث رایج در حقوق را بررسی کرده و برخی از شرایط آن را بیان کنیم. در این زمینه ضمن مشاوره با وکیل در رابطه با دادخواست مطالبه چک، این موضوع را بررسی کردیم.
دادخواست مطالبه چک
روشهای پرداخت امروزه انواع مختلفی دارند که در معاملات گوناگون استفاده میشوند. گرچه سهولت و سادگی در روشهای جدید باعث شده است که جایگزین پرداختهای سنتی شوند اما همچنان محدودیتهای زیادی برای آنها وجود دارد. به همین دلیل است که یکی از روشهای پرداخت سنتی یعنی اسناد تجاری همچنان جایگاه خود را از گذشته حفظ کرده است. چک یکی از محبوبترین ابزارهای پرداخت است که گاهی هم به دلیل عدم پرداخت توسط صادرکننده میتواند موجب مشکلات قانونی و حقوقی شود. چک هنوز یکی از اصلیترین روشهای پرداخت به شمار میرود که با وجود مزایای فراوانی که دارد در برخی از موارد موجب طرح دعاوی در دادگاه میشود. در این مطلب با اشاره به چک و شرایط پرداخت آن به نحوه طرح ارائه دادخواست مطالبه چک اشاره میکنیم.
کاربرد چک
چک یکی از انواع اسناد تجاریست که در معاملات مختلف میتوان از آن استفاده کرد. قانون نیز آن را این گونه تعریف کرده است:
«چک نوشتهای است که به موجب آن صادرکننده وجوهی را که در نزد محال علیه دارد کلاً یا بعضاً مسترد یا به دیگری واگذار میکند.»
قانون کاربرد چک را سهولت در پرداخت اعلام کرده است.به این صورت که به جای حمل پول، روش سادهتری طراحی شده است؛
در این روش، صادرکننده وجهی که میخواهد به صورت نقد به گیرنده چک واگذار کند، در قالب چک میپردازد.
اما در عرف کاربرد چک کمی متفاوت است؛
با این توصیف که کاربرد چک بین افراد به صورت یک سند مدت دار است و در صورتی که شخصی بخواهد وجهی را در مدت خاصی به دیگری پرداخت کند، میتواند از چک استفاده نماید.

مطالبه چک حقوقی
مطالبه وجه چک
در صورتی که تاریخ پرداخت چک فرا رسیده باشد، دارنده میتواند با مراجعه به بانک مبلغ مندرج در چک را دریافت کند.
در صورتی که موجودی حساب صادرکننده چک برای پرداخت وجه آن کافی نباشد، دارنده میتواند اصطلاحا چک را برگشت بزند و گواهی عدم پرداخت را از بانک دریافت کند.
و برای مطالبه وجه از طریق مراجع قانونی پیگیری نماید.
دادخواست مطالبه چک
در صورتی که موجودی حساب برای پرداخت وجه چک کافی نباشد؛
اولین اقدام قانونی که پس از برگشت زدن چک و دریافت گواهی عدم پرداخت باید انجام دهید؛
ارائه دادخواست مطالبه چک است.
نکتهای که باید در این رابطه در نظر بگیرید این است که، چک وصف کیفری دارد یا حقوقی.
که برای آشنایی بیشتر با تفاوت چکهای کیفری و حقوقی میتوانید مطلب «تفاوت چک حقوقی و چک کیفری» را مطالعه کنید.
با مشخص شدن این موضوع، میتوانید از صادرکننده شکایت کیفری یا حقوقی نمایید.
عموما چکها جنبه حقوقی دارند و در نتیجه دارنده چک به عنوان خواهان میتواند دادخواست مطالبه چک را به دادگاه تقدیم کند.
نمونه متن دادخواست مطالبه چک
برای تقدیم دادخواست به مرجع قضایی لازم است، شرایط شکلی آن را رعایت کنید.
دادخواست مطالبه چک باید شامل موارد زیر باشد؛
مشخصات خواهان
مشخصات خوانده
در صورت وجود نماینده، مشخصات نماینده هر یک از طرفین
خواسته و بهای آن : مطالبه وجه چک به مبلغ ……
دلایل و منضمات: برگه چک و گواهی عدم پرداخت بانک
شرح دادخواست: توضیح خواسته مورد ادعا به مرجع قضایی
مرجع رسیدگی کننده به دادخواست مطالبه چک
برای ارائه دادخواست در هر موضوعی، ابتدا باید تعیین کنید که چه مرجعی صلاحیت رسیدگی به آن را دارد.
در مورد چک نیز به همین صورت است.
توجه داشته باشید که مرجع رسیدگیکننده به چک حقوقی و چک کیفری با یکدیگر متفاوت است.
مرجع صالح چک حقوقی
در رابطه با چک حقوقی، دادگاههای حقوقی زیر صلاحیت دارند؛
- دادگاه محل اقامت خوانده
- دادگاه محل صدور چک
- دادگاه محل برگشت خوردن چک

مطالبه چک حقوقی
مرجع صالح چک کیفری
اگر چک وصف کیفری داشته باشد، مراحل طرح دادخواست آن با چک حقوقی متفاوت است.
به این صورت که اگر موجودی حساب صادرکننده برای پرداخت وجه چک کافی نباشد؛
دارنده باید ظرف 6 ماه از تاریخ صدور چک آن را برگشت بزند و گواهی عدم پرداخت را از بانک دریافت کند.
و پس از 6 ماه از دریافت گواهی به دادگاه شکایت کند.
دادگاه صالح برای رسیدگی به چک کیفری؛
- دادسرا
- دادگاه کیفری محل صدور گواهی عدم پرداخت
طرح دعوای چک در دادگاه حقوقی
خواهان دعوای چک، دارنده چک است که میتواند دعوای خود را علیه صادرکننده، هر یک از ظهرنویسان یا ضامنهای آنان بدهد.
در صورتی که مسئولیت هر یک از آنها مشخص شود، محکوم به پرداخت وجه چک هستند و دادگاه بر اساس قانون نحوه اجرای محکومیتهای مالی آنها را محکوم میکند؛
این محکومیت شامل؛
پرداخت وجه چک و سایر هزینهها از جمله هزینه دادرسی، خسارت تاخیر تادیه… است؛
چنانچه مالی از هر یک از آنها در دسترس باشد ضبط میشود و به میزان محکومیت از محل ضبط شده حکم را اجرا مینماید.
در غیر این صورت بنا به تقاضای دارنده، کسی که محکوم به پرداخت وجه چک شده است، در صورتی که معسر نباشد تا زمان تادیه حبس خواهد کرد.
درخواست تامین در مطالبه وجه چک
یکی از درخواستهایی که میتوان همراه با دادخواست وجه چک به دادگاه تقدیم کرد، درخواست تامین است.
به این معنا که دارنده چک برای تامین وجه چک خود میتواند، مالی را از صادرکننده به موجب این درخواست معرفی کند،
تا از مخفی کردن یا انتقال آن توسط صادرکننده جلوگیری نماید.
درخواست تامین تا حد زیادی میتواند منافع دارنده چک را برای وصول آن پس از طرح دعوا تامین کند.
وکیل چک و دادخواست مطالبه چک
برای انجام امور حقوقی توصیه میشود از ابتدای کار حتما با وکیل دادگستری مشورت کنید.
چرا که امور خود را با دانش تخصصی و بدون اتلاف وقت و هزینه اضافی پیش خواهید برد.
دعاوی مالی از جمله دعوای چک نیز به همین صورت است. در واقع در ارائه دادخواست نیز هر گونه اشتباه میتواند موجب رد آن شود.
در زمینه دفاع از حق نیز این امر پیچیدهتر است.
گروه وکلای آسایش گستران با وجود کادر مجرب وکلا در موضوعات مختلف، آماده ارائه مشاوره و خدمات حقوقی و همچنین قبول پروندههای شما عزیزان است.
برای اطلاعات بیشتر با مجموعه آسایش گستران تماس یگیرید.
021-88403987