وصیت در عرفی با مفهوم قانون آن بسیار متفاوت است. آنچه در عرف از وصیت می‌شناسیم، مفهومی است که گاه با اشتباهات بسیاری همراه است. در این مطلب قصد داریم با بررسی نکات وکیل پایه یک شرق در بیان وصیت به ثلث، این موضوع را دنبال کنیم.
مشاوره با وکیل در موضوع وصیت به ثلث
اموال همیشه از جایگاه ویژه‌ای بین افراد برخوردار بوده است. یکی از مواردی که نشان دهنده این اهمیت است، مبحث وصیت و ارث است. در واقع پس از فوت متوفی باید طبق وصیت عمل شود. از لحاظ قانونی مسئله وصیت متقاوت از چیزی است که ما در عرف می‌شناسیم. در این مطلب با مشاوره با وکیل در موضوع وصیت به ثلث ، قصد داریم موارد قانونی وصیت را مورد توجه قرار دهیم. به علاوه به اشتباهات عرفی که در این زمینه وجود دارد بپردازیم.
وصیت چیست؟
قانون برای جامعیت بیشتر همواره سعی در تعریف اصطلاحات دارد. برخی از این اصطلاحات بسیار قدیمی هستند و در طول تاریخ همواره مورد استفاده قرار می‌گرفتند. برای مثال وصیت و موارد مربوط به آن که مستنبط از فقه اسلامی است، هم در فقه و هم در قانون تعریف شده است. در قانون مدنی با بیان انواع وصیت این موضوع تشریح شده است که با بیان وکیل حقوقی به این مساله می پردازیم.
ماده825 قانون مدنی، انواع وصیت را به این صورت می‌شناسد: «وصیت بر دو قسم است: تملیکی و عهدی.»
در ماده 826 هر یک از این انواع را تعریف می‌کند:
«وصیت تملیکی عبارت است از اینکه کسی عین یا منفعتی را از مال خود برای زمان بعد از فوتش به دیگری مجاناً تملیک کند. وصیت عهدی عبارت است از اینکه شخصی یک یا چند نفر را برای انجام امر یا اموری یا تصرفات دیگری مأمور می‌نماید. وصیت کننده موصی، کسی که وصیت تملیکی به نفع او شده است موصی‌له، مورد وصیت موصی به و کسی که به موجب وصیت عهدی ولیّ بر مورد ثُلث یا بر صغیر قرار داده می‌شود وصیّ نامیده می‌شود.»
وصیت عهدی
این بخش از وصیت به معنای سپردن انجام کاری به دیگری پس از مرگ است. بر اساس وصیت عهدی، وصی یعنی کسی که برای انجام وصیت معین شده و آن را با شرایط قانونی برعهده گرفته است، باید موضوع وصیت را به انجام رساند. اختلاف میان وراث در مبحث وصیت تملیکی یعنی آن بخش که اموال را شامل می‌شود همواره بیشتر از وصیت عهدی است. به همین منظور در این مطلب، وصیت تملیکی را مورد بررسی قرار می‌دهیم و شرایط قانونی آن را بیان می‌کنیم.
وصیت اموال
وصیت شخص نسبت به اموال
طبق قانون هر شخصی می‌تواند، پیش از فوت خود نسبت به تمامی اموال خود وصیت نماید. در واقع بدون در نظر گرفتن شرایط قانونی و قواعد ارث اموال خود را تقسیم کند. این مورد گرچه از لحاظ قانونی صحیح است اما باید در نظر داشت که پس از فوت اجرای این وصیت شکل متفاوتی پیدا می‌کند.
با این توضیح که طبق شرایط قانونی، عمل به وصیت متفاوت از وصیت کردن است. با فوت وصیت کننده که در قانون «موصی» شناخته می‌شود، ابتدا باید هزینه‌های کفن و دفن وی از اموال او خرج شود. در غیر این صورت عمل به وصیت او منتفی است.
پس از اعمال این هزینه اگر اموالی باقی مانده باشد، دو قاعده اعمال می‌شود.
1-نسبت به یک سوم اموال طبق وصیت عمل می‌شود.
2- باقی‌مانده اموال بر اساس قواعد ارث تقسیم می‌شود.
در ادامه به توضیح هر یک از این موارد و شرایط و ارکان آن می‌پردازیم.
وصیت به ثلت
در رابطه با وصیت نسبت به اموال تصوری که در عرف وجود دارد این است که شخصی می‌تواند، نسبت به تمام اموال خود پس از مرگ تصمیم بگیرد. اصطلاح کسی از ارث محروم کردن، بخشیدن تمامی اموال به امور خیریه یا صرفا به یکی از فرزندان را شنیده‌اید.
اما در واقع باید بدانید که چنین امکانی در قانون وجود ندارد. در واقع هر گونه وصیت نسبت به اموال طبق قانون صرفا نسبت به یک سوم اموال مجاز است و نسبت به باقی آن وراث باید اجازه دهند.
برای مثال اگر شخصی سه فرزند داشته باشد و تمامی اموال خود را به یکی از فرزندانش ببخشد، در این فرض دو نکته قابل بررسی است:
اول اینکه هزینه‌های کفن و دفن از اموال برداشته می‌شود. باقی اموال به سه قسم تقسیم می‌شود. نسبت به قسم اول اموال طبق وصیت عمل می‌شود یعنی صرفا به فرزندی برای او وصیت شده می‌رسد.
دوم اینکه نسبت به دوم سوم باقی مانده طبق شرایط ارث و طبقات آن عمل می‌شود. به خاطر داشته باشید، فرزندی که به وصیت ارث برده، از دوم سوم باقی مانده نیز مجددا طبق قواعد قانونی، ارث می‌برد.
تنفیذ وصیت
تنفیذ یک اصطلاح حقوقی است و به نوعی می‌توان آن را اجازه دادن معنا کرد. گرچه معنای کاملی از آن را نمی‌رساند.
تنفیذ وصیت اصطلاحی است که نتایج متفاوتی دارد. با این توضیح که اگر شخصی نسبت به تمام اموال خود وصیت کند، این وصیت تا یک سوم اموال صحیح و نسبت به باقی آن ورثه باید تنفیذ نماید. یعنی اگر اجازه دهند، طبق وصیت عمل می‌شود. اگر اجازه ندهند، طبق شرایط قانونی و ارث عمل می‌شود.
مشاوره با وکیل در موضوع وصیت به ثلث
مبحث وصیت از جمله مباحثی است که نیاز به اطلاع کافی از شرایط و ارکان آن وجود دارد. در نتیجه علاوه بر آگاهی از اصول کلی آن لازم است در مشاوره با وکیل در موضوع وصیت به ثلث، این موضوع را به صورت رسمی تنظیم نماید. در واقع قواعد وصیت نسبت به تنظیم عادی و تنظیم رسمی در دفترخانه یکسان است. مساله ای که اهمیت تنظیم آن را روشن می‌سازد، جلوگیری از تقلب در تنظیم وصیت عادی و اختلاف میان وراث است.
